«ظریف» هنوز از مذاکره حرف میزند درست مثل «روحانی». تیم دیپلماسی دولت راه خودش را میرود و کاری به «مرگ بر منافق» و «خائن»گفتنهای عدهای ندارد. از تهدید به استخر فرح هم ابایی ندارد. حتی هشدارهای آنها که در مراسم تشییع پیکر پاک حاج قاسم سلیمانی خطاب به دولت میگفتند «اگر جرئت دارید، دوباره حرف از مذاکره بزنید» را هم نادیده گرفته است. راه مذاکره با آمریکا حتی حالا که سردار دلاور ایرانی را به شهادت رسانده، باز است. این را وزیر خارجه کشورمان در گفتوگو با «اشپیگل» تاکید و تصریح کرده است.
روز گذشته بخشهایی از این مصاحبه منتشر شد. محمدجواد ظریف،وزیر امورخارجه کشورمان در گفتوگو با این نشریه آلمانی به سوالاتی پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به شهادت رسیدن سردار قاسم سلیمانی در حمله هوایی آمریکاییها به فرودگاه و پیام آمریکا به ایران پس از این حمله پاسخ داده است.
ظریف در بخشی از این گفتوگو درباره سانحه هواپیمای اوکراینی در ایران،به ماجرای هدف قرارگرفتن هواپیمای مسافربری ایران توسط آمریکاییها در ۳۲ سال پیش اشاره کرد و گفت: واشنگتن تاکنون هرگز بهطوررسمی برای این اتفاق عذرخواهی نکرده است. حتی افسر آمریکایی مسئول این حمله مدال گرفت،اما فردی که در ایران به اشتباه هواپیمای اوکراینی را هدف قرار داد، اکنون در زندان است.
در روزهای اخیر افکار عمومی بهشدت پیگیر ماجرای رسیدگی به پرونده «خطایانسانی» در حادثه شلیک پدافند هوایی به هواپیمای اوکراینی بوده و رسیدن به پاسخی درباره اینکه پیگیریهای قضایی در این باره چه بوده است. هرچند پس از فروکشکردن التهابات روزهای اول ِ حادثه، حالا کمتر در این باره صحبت میشود؛اما مسئولان نیز در روزهای گذشته در این باره اطلاعرسانی نکرده بودند و تازهترین خبر همین است که «ظریف» به اشپیگل گفته است: «فردی که در ایران به اشتباه هواپیمای اوکراینی را هدف قرار داد، اکنون در زندان است.»
وزیر خارجه همچنین گفت: «ایران حتی پس از ترور سردار سلیمانی مذاکره با آمریکا را غیرمحتمل نمیداند، به شرط آنکه آمریکا تغییر رویه دهد و تحریمها را بردارد.» در روزهای پس از ترور سردار سلیمانی برخی رسانههای خارجی از آغاز مذاکره یا حتی افزایش احتمال مذاکره میان ایران و آمریکا خبر دادند. به عنوان مثال «اسپوتنیک» به نقل از «والاستریت ژورنال» نوشت: «پس از ترور قاسم سلیمانی، ایران و آمریکا اطلاعات را از طریق سفارت سوئیس در ایران ردوبدل میکردند. مقامات آمریکایی میگویند که این گفتوگوها بر خلاف اظهارات رسمی متعادل بوده است. منابع همچنین افزودند که اولین پیام چند ساعت پس از ترور سلیمانی به ایالات متحده ارسال شده است.»
«یورونیوز» هم ادعا کرد که احتمالاً بهار آینده روحانی و ترامپ با یکدیگر دیدار میکنند.
ظریف در این گفتوگو در پاسخ به پرسشی درباره وجود تنش میان تهران و واشنگتن در طول ۴۰ سال گذشته و اینکه آیا هیچ شرایطی در این سالها به اندازه وضعیت هفتههای گذشته خطرناک بوده است؟ نیز گفت: در ۴۰ سال گذشته بارها در آستانه وقوع جنگ قرار گرفتیم اما این بار بسیار خطرناک بود؛ زیرا دولت آمریکا دست به یک اقدام تروریستی علیه یک مقام دولتی ایران زد. چنین چیزی پیش از این، هرگز اتفاق نیفتاده بود.
و وقتی خبرنگار درباره احتمال تشدید تنشها میان دو کشور پس از ترور سردار سلیمانی پرسید، بازهم ظریف ترجیح داد پاسخی توام با دیپلماسی بدهد: «اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار سلیمانی برمبنای اطلاعات غلط انجام گرفت. آمریکاییها بر این باور بودند که ترور او میتواند موقعیت آنها را در منطقه بهتر کند، اما آنچه اتفاق افتاده خلاف آن بوده است. وزیر خارجه «پمپئو» توئیت کرد که عراقیها پس از این اتفاق در خیابان رقص و پایکوبی کردهاند، اما ما شاهد برگزاری مراسم بزرگ تشییع بودیم. این شرایط لحظه بسیار سختی برای منطقه ایجاد کرد و بهطور قطع آمریکا از آن سود نخواهد برد.»
اما در حالی که در ایران هنوز هم بسیاری از خونخواهان سردار سلیمانی منتظر تداوم انتقام و حتی انتقام کوبندهتر ایران هستند و حمله موشکی بدون کشته ایران به پایگاه نظامی آمریکا را کافی نمیدانند، وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سؤال که غیر از حملات موشکی انتقامجویانه ایران به پایگاه «عینالاسد»، آیا احتمال اقدام دیگری از سوی جمهوری اسلامی وجود دارد؟ گفت: حمله به پایگاه نظامی آمریکاییها در عراق واکنش نظامی «رسمی» ایران بود و هیچ قصدی برای تلفات جانی در این حملات موشکی وجود نداشت. ما از حقمان برای دفاع از خود بهگونهای مناسب بهره بردیم. اما پاسخ اصلی را مردم منطقه خواهند داد، آنهایی که اکنون نشان میدهند از رفتار آمریکا بیزارند. آمریکاییها خواهند دید که قاسم سلیمانی به عنوان یک شهید بهمراتب موثرتر از سردار سلیمانی است.
به نظر میرسد پاسخ ظریف شفاف است. ایران حداقل در بعد نظامی، قصد ادامه انتقام و افزایش تنشها را ندارد و درعینحال گزینه مذاکره همچنان روی میز است. به همین روشنی!